Kościół p.w. św. Jadwigi
 |
- Zdjęcie pochodzi ze strony Parafia p.w. św. Jadwigi Śląskiej we Wrocławiu-Leśnicy.
Płyta nagrobna Rosiny Bauchwitz zd. von Uthmann † 1671
 |
 |
- Autorem zdjęć jest Małgorzata Stankiewicz.
To dziwna, prawie nieznana, płyta nagrobna. Dzisiaj znajduje się w kościółku p.w. św. Jadwigi Śląskiej w zachodniej dzielnicy Wrocławia – Leśnicy (dawniej Deutsch Lissa). Stoi jakby z przypadku, oparta o kościelny mur i na pewno nie było to pierwotne miejsce jej posadowienia. Przy tym jest tak zniszczona, że niemożliwe jest odczytanie inskrypcji, która by pozwoliła na rozpoznanie przedstawionej na niej osoby. Wyobraża kobietę, która obejmuje rękoma, stojące przed nią, postacie trojga dzieci (prawdopodobnie córek), z których najmłodsze trzyma w dłoniach kwiatki. Wokół osiem herbów.
Płyta jest niewysokiej klasy artystycznej, widać, że artysta nie radził sobie ani z anatomią ani z proporcjami. Jednak po (dość trudnej i niepełnej) analizie heraldycznej udało się ustalić nieco dowiedzieć o tej postaci.
Jest to Rosina, córka Johanna (lub Franza) Christopha Uthmanna (†1635), rajcy wrocławskiego i Ursuli v.Stwolinski (na nagrobku: v.Schwalinski).
Ojciec: Johann Christoph był synem wrocławskiego rajcy Sebalda Uthmanna i po nim otrzymał majątek, podwrocławskie Karczyce (Ketschütz). Jego matką zaś była Rosina Oelhafen von Schöllenbach, (*1581-†1613), pochodząca z patrycjuszowskiego rodu, wywodzącego się ze Szwajcarii i osiadłego w Norymbergii. Ród otrzymał szlachectwo już w końcu XV w. Jej dziadek Christoph przeniósł się na Śląsk i zapoczątkował tu nową linię rodu. Należał do rady miejskiej Wrocławia i posiadał kilka majątków w okolicy miasta m.in.: Pracze Odrzańskie (Protsch), Widawę (Weide) i Poświętne (Lilienthal). Został pochowany w kościele p.w. Marii Magdaleny we Wrocławiu, gdzie znajdował się jego nagrobek, jednak podobne epitafia ufundowane były także w Lipsku i Norymberdze. Ożeniony we Wrocławiu, w 1573 r., z Lucią von Poley (†1594). Brat Rosiny Christoph mł. v.Oelhafen również wrocławski patrycjusz, należał także do rycerstwa śląskiego i w 1633 r. został pochowany tam gdzie ojciec. Sama Rosina spoczęła w swoim kościele w Karczycach.
Wiadomo, ze Johann Christoph v.Uthmann miał syna Hansa Sebalda (*1624-†1685), który odziedziczył Karczyce oraz Łowęcice (Lowentintz), także w rejonie średzkim.
W Karczycach znajduję się duży pałac, użytkowany obecnie przez szkolę, który z całą pewnością pochodzi z przełomu XVI/XVII w. Przebudowany bardzo silnie w XIX/XX w. zachował jednak późnorenesansowe szczyty i ślady po loggi (?) na jednej z elewacji.
Matka: Ursula v.Stwolinski (*1602) miała umrzeć w 1676 r., w wieku 74 lat, jako dziedziczka Karczyc i według mylnej opinii O.Puscha to ona jest przedstawiona na płycie. Według inwentaryzatora zabytków dolnośląskich H.Lutscha w Leśnicy znajdowały się dwie płyty pochodzące z Mokrej, koło Leśnicy (Muckerau, bei Lissa): „anonimowa kobieta z trojgiem dzieci z 1671 r.”, oraz „Ursula Uttmann z.d. v.Scwolinszkin na Karczycach, zm. 1676”.
Z układu heraldycznego wynika, że rzeczywistości na płycie przedstawiono córkę Ursuli – Rosinę. Pierwotnie jednak były zapewne (jak pisze H.Lutsch) dwie płyty: matki oraz córki, która zmarła przed nią. Niestety nic poza tym nie udało się o Rosinie ustalić, a jej wywód heraldyczny jest nieczytelny: w miejscu, w którym na śląskich nagrobkach występują herby babki ojczystej (miejsce trzecie), herby z płyty leśnickiej (swoją drogą zupełnie prawie nieczytelne) nie pokrywają się ze znaną genealogią jej rodu. Także w sytuacji gdyby chodziło tu o herb babki macierzystej.
Ród v.Stwolinski należał do herbownych rodu Świnków, znanych na Śląsku jako v.Schweinichen.
Herby na nagrobku Rosiny:
ojciec- v.Uthmann
matka ojca- v.Oelhafen
babka macierzysta- ?
babka ojczysta- v.Mohrenberg
matka- v.Schwalinski (Stwolinski)
matka matki- N.N.(herbu Rogala)
babka macierzysta- ?
babka ojczysta- v.Mutschelnitz
- Tekst Małgorzaty Stankiewicz pochodzi ze strony Zabytki Dolnego Śląska.
Po otrzymaniu zdjęć od pani Małgorzaty Stankiewicz dokonałem ich dokładnego odczytania i ustaliłem, że fragment inskrypcji znajdujący się na prawym brzegu płyty brzmi następująco: starb Rosina Bauchwitz gebohrene Uthmann von Stabelwitz czyli umarła Rosina Bauchwitz z domu Uthmann ze Stabłowic.
Wiesław Długosz